2024 yılı itibariyle, tarım sektöründe önemli bir değişiklik yaşanıyor. Türkiye’de, Bakanlık tarafından hazırlanan “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu yönetmelik, mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait, iki yıl süreyle işlenmeyen tarım arazilerinin nasıl kiraya verileceğini belirliyor. Tarım arazilerinin etkin kullanımını teşvik etmek ve tarımsal üretkenliği artırmak amacıyla hazırlanan bu düzenleme, hem arazi sahipleri hem de tarım üreticileri için önemli değişiklikler getiriyor. Bu blog yazısında, yeni yönetmeliğin detaylarını ve tarım arazilerinin kiralama sürecini ele alacağız.

Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

1. Yönetmeliğin Genel Çerçevesi

Yönetmelik, işlenmeyen tarım arazilerinin tarımsal amaçlı kiraya verilmesine dair hükümleri içeriyor. Mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait olan, üst üste iki yıl süreyle işlenmeyen tarım arazilerinin, Bakanlık tarafından tarımsal amaçlarla sezonluk olarak kiralanmasını öngörüyor. Arazinin vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılma şartıyla kiralama işlemi gerçekleştirilecek. Bu yönetmelik, tarımsal üretkenliği artırma hedefiyle tarım arazilerini daha etkin bir şekilde kullanmayı amaçlıyor.

2. Arazi Tespit Komisyonu ve Tespit Süreci

2.1. Komisyon Oluşumu

Kiraya verilecek arazilerin tespiti amacıyla il veya ilçe müdürlüğü bünyesinde bir Arazi Tespit Komisyonu oluşturulacak. Bu komisyon, il müdürlüğünde il müdür yardımcısı veya şube müdürü, ilçe müdürlüğünde ise ilçe müdürü başkanlığında toplanacak. Komisyon, başkan dahil olmak üzere toplam beş asil ve iki yedek üyeden oluşacak. Bu yapı, arazilerin objektif ve doğru bir şekilde değerlendirilmesini sağlayacak.

2.2. Tespit Süreci

Arazi Tespit Komisyonu, kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri, coğrafi bilgi sistemleri ve diğer kamu kurumlarından elde edilen veriler üzerinden işlenmeyen tarım arazilerini tespit edecek. Ayrıca, yerinde arazi kontrolleri yapılarak bu tespitler doğrulanacak. Tespit sürecinde, mevcut yılın 1 Eylül tarihi ile bölgelere göre değişen hasat dönemleri dikkate alınarak, en geç takip eden yılın 31 Ağustos tarihine kadar olan süre göz önünde bulundurulacak. Bu, arazilerin doğru bir şekilde değerlendirilmesi için kritik bir tarihler dizisidir.

Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

2.3. Ekonomik Bütünlük ve Kapsam

Tespit edilen araziler ekonomik bütünlük sağlıyorsa, kiralama sürecine dahil edilecek. Ayrıca, ekonomik tarımsal üretim yapılacağı değerlendirilen parseller de kiralanacak. Ancak, dikili ve örtü altı tarım arazileri kiralama işlemlerinin kapsamına alınmayacak. Ayrıca, parselin bir kısmında işlenmeyen arazinin tespit edilmesi durumunda, bu kısımlar da işlenmeyen tarım arazisi olarak değerlendirilebilecek.

3. Kiralama Süreci ve Kira Bedeli

3.1. Kiralama İlanı

Kiralanacak tarım arazilerinin listesi, Komisyon tarafından belirlenen rayiç kira bedelinden düşük olamayacak şekilde ilan edilecek. Bu ilan, elektronik ortamda ve il müdürlüğü internet sitesinde yedi gün süreyle yapılacak. Kiralama başvuruları, tarım arazisi kiralama talep formu ile veya Tarım Arazileri Değerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden gerçekleştirilebilecek.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

3.2. Kiralama Önceliği

Kiralama işlemleri, öncelikli olarak arazinin bulunduğu yerleşim yerlerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına yapılacak. Eğer bu gruplardan birden fazla istekli varsa, en yüksek teklifi veren kişiye kiralama yapılacak. Öncelikli gruplardan istekli çıkmaması durumunda ise diğer isteklilerden en yüksek teklifi verene kiralama gerçekleştirilecek.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

3.3. Arazi Teslimi ve Destekler

Kiralanan tarım arazileri, sözleşme tarihinden itibaren on beş gün içinde arazi teslim tutanağı ile kiracısına teslim edilecek. Kiralanan araziler, Bakanlıkça belirlenen kayıt sistemlerine kaydedilecek ve kiracılar, bu arazilerle ilgili tarımsal desteklerden yararlandırılacak.

3.4. Kira Bedelinin Ödenmesi

Kira bedeli, doğrudan arazi sahibine ödenecek. Arazi maliklerine veya hak sahiplerine ulaşılamaması durumunda, kira bedelleri Bakanlıkça belirlenecek bir kamu bankasında açılacak üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılacak. Mülkiyeti ihtilaflı tarım arazilerinde ihtilafın giderilmesi halinde biriken kira geliri ve ferileri hak sahiplerine payları oranında dağıtılacak.

4. Kiracının Yükümlülükleri ve Kısıtlamalar

Kiracılar, kiraladıkları tarım arazilerini Yönetmelik ve kira sözleşmesine uygun olarak kullanmak zorundadır. Yönetmeliğe ve sözleşmeye aykırı kullanım durumunda, arazi maliklerinin hakları saklı kalmak kaydıyla, takip eden yılda bu Yönetmelik kapsamında yapılacak kiralamalara teklif veremeyeceklerdir. Bu kural, arazilerin etkin kullanımını teşvik etmek ve kiracının sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamak amacıyla konulmuştur.

Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

5. Rayiç Kira Bedelinin Tespiti

Rayiç kira bedelinin tespitinde, kiralanacak tarım arazisi ile benzer özellikte ve aynı yerleşim yerinde bulunan en az üç adet kiralanmış tarım arazisi emsal olarak kullanılacak. Emsal arazilerin belirlenmesinde, akrabalar ve hissedarlar arası kiralama gibi özel amaçlı kiralamalar, piyasa koşullarını temsil etme kabiliyetlerine dikkat edilerek değerlendirilmelidir. Bu, kira bedelinin piyasa koşullarına uygun bir şekilde belirlenmesini sağlayacaktır.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

6. Sonuç ve Değerlendirme

Yeni yönetmelik, işlenmeyen tarım arazilerinin etkin kullanımını artırmayı hedefliyor ve tarım sektörüne önemli katkılarda bulunmayı vaat ediyor. Kiralama sürecindeki şeffaflık ve objektif kriterler, arazilerin daha verimli kullanılmasını teşvik edecek. Ayrıca, tarımsal üretkenliğin artırılması, kırsal kalkınma ve tarım sektörü için büyük önem taşıyor.

Tarım arazileri kiralama sürecindeki bu yenilikler, hem arazi sahipleri hem de tarım üreticileri için yeni fırsatlar sunuyor. Yönetmeliğin getirdiği değişiklikler, tarım arazilerinin daha etkin kullanılmasını sağlayacak ve sektördeki verimliliği artıracaktır. Tarım sektöründeki bu önemli değişiklikler hakkında bilgi sahibi olmak, hem arazi sahipleri hem de tarım üreticileri için gelecekteki stratejiler ve kararlar açısından büyük önem taşımaktadır.

Bu kapsamlı yönetmelik, tarım arazilerinin etkin kullanımını teşvik ederken, aynı zamanda tarım sektörünün gelişimine katkıda bulunacaktır. Tarım arazileri kiralama sürecine dair daha fazla bilgi ve güncellemeler için ilgili Bakanlık ve il müdürlüklerinin resmi kaynaklarına başvurabilirsiniz.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın